ESG się opłaca

Choć zrównoważony rozwój nadal nie jest strategicznym priorytetem, jego znaczenie systematycznie rośnie. Najnowsze dane z II edycji raportu „Czy firmy w Polsce dbają o zrównoważony rozwój?” LeasingTeam Group i TalentPoint potwierdzają, że działania z zakresu ESG poprawiają relacje z klientami, dostawcami i partnerami – przyznaje to 80% badanych. Zdecydowana większość, 76% uważa, że podnoszą zaangażowanie i efektywność pracowników, a prawie tyle samo osób (75%) wskazało, że przyciągają talenty lepiej dopasowane do kultury organizacyjnej. Co jeszcze wiemy o ESG w polskich organizacjach?

Zrównoważony rozwój często nie znajduje się na pierwszych stronach strategii firmowych, ale firmy o niego dbają – nierzadko systematycznie i z coraz większym zaangażowaniem zarządu oraz pracowników. Jeśli jednak organizacje nie prowadzą działań z obszaru ESG i nie planują ich wdrożenia, to ze względu na:

● brak potrzeb lub obowiązku ich wdrażania 22% (utrzymanie wyniku z 2024),

● decyzję zarządu czy właścicieli (wzrost na 15% z 8%).

Obecnie 56% firm wprowadza rozwiązania z zakresu zrównoważonego rozwoju, a w 25% przypadkach są one ujęte w osobną strategię. ESG staje się tym samym wyróżnikiem, który wpływa nie tylko na wizerunek, lecz także na rzeczywistą efektywność biznesową.

- W Polsce coraz więcej firm „dotyka” tematu ESG, ale często są to działania punktowe, wynikające z presji regulacyjnej lub marketingowej. Tymczasem prawdziwa transformacja ESG wymaga partnerstwa między działem HR, zarządem i technologią oraz odwagi do transparentności i otwartości. Rok 2025 to czas, by ESG przestało być strategią na pokaz, a stało się prawdziwym fundamentem zrównoważonego i odpowiedzialnego biznesu – mówi Andżelika Majewska, Współzałożycielka i Wiceprezes Zarządu LeasingTeam Group.

Największą barierą we wdrażaniu działań związanych ze zrównoważonym rozwojem pozostają ograniczenia budżetowe (55%), choć są one mniejszym hamulcem niż w poprzedniej edycji badania.

Co zyskują firmy wdrażające zrównoważony rozwój?

Strategie ESG coraz mocniej kształtują biznes i, jak wynika z badania, odpowiadają na największe wyzwania organizacji. To wartość dodana, choć zauważa ją jedynie 4 na 10 firm, które traktują działania w obszarze zrównoważonego rozwoju jako integralną część strategii budowania wizerunku lub ważny element komunikacji wizerunkowej.

- Z perspektywy Forum Odpowiedzialnego Biznesu wyniki tego badania to bardzo ważny sygnał. Choć regulacje takie jak CSRD czy taksonomia UE stają się katalizatorem transformacji, wciąż potrzebujemy pracy nad zmianą kultury organizacyjnej i sposobu myślenia. Zrównoważony rozwój nie powinien być traktowany jako obowiązek administracyjny, ale jako szansa na budowanie przewagi konkurencyjnej, wzmacnianie relacji z interesariuszami i przyciąganie talentów. (...) Z badań wynika też jasno, że przepisy mogą uruchamiać procesy, ale to od dojrzałości firm zależy, czy będą one wypełnianiem minimum wymaganego przez prawo, czy realnym wkładem w budowanie odpowiedzialnej i odpornej gospodarki – przyznaje dr Karolina Adamska-Woźniak, dyrektorka zarządzająca Forum Odpowiedzialnego Biznesu.

Co piąta firma sięga po ESG jedynie okazjonalnie, traktując je jako narzędzie promocji i komunikacji. Tyle samo ogranicza się do działań wewnętrznych, kierowanych wyłącznie do pracowników.

Świadomość wśród liderów i pracowników rośnie

Badanie pokazuje pozytywną zmianę w postrzeganiu i dążeniu do inicjatyw zrównoważonego rozwoju wśród kadry kierowniczej oraz zatrudnionych.

● Znacząco zmniejszył się odsetek organizacji, w których kadra zarządzająca nie podejmuje żadnych działań kształtujących postawy pro-ESG (z 21% do 15%).

● Wzrósł odsetek liderów dających przykład poprzez własne decyzje i postawy – z 64% do 69%.

● Maleje problem niskiego zaangażowania pracowników (46% zamiast 55% rok wcześniej).

● Zmniejsza się także luka wiedzy i świadomości – 44% firm wskazuje na braki kompetencyjne, w porównaniu do 50% rok wcześniej.

- To badanie pokazuje, że w polskim biznesie mamy już świadomych liderów, nowocześnie myślących o zarządzaniu. To prawda, że biznes nie lubi regulacji, a hasła deregulacyjne szybko zdobywają w Polsce znaczące grono zwolenników. Inwazja legislacyjna Komisji Europejskiej w zakresie ESG wywołała wiele protestów w środowiskach przedsiębiorców. Wydawało się zatem, że po zawieszeniu szeregu regulacji z obszaru zrównoważonego zarządzania nikt nie będzie chciał się tym już zajmować. Dlatego największą niespodzianką, z mojej perspektywy – bardzo pozytywną – okazał się w tym badaniu fakt niezależnego od decyzji legislacyjnych podejmowania działań środowiskowych i społecznych – komentuje dr hab. Bolesław Rok, Profesor zrównoważonego zarządzania w Akademii Leona Koźmińskiego.

Z przymusu czy własnej woli? ESG vs. regulacje

Mimo że Unia Europejska wprowadziła zmiany w przepisach dotyczących ESG, a następnie je wstrzymała, 47% firm uważa, że mają one umiarkowany lub niewielki wpływ na ich działania. Jednocześnie 25% przedsiębiorstw przyjmuje krótkoterminową perspektywę, mylnie interpretując tymczasowe złagodzenie obowiązków jako trwałe „zwolnienie” z ESG. Tymczasem za 1-2 lata obowiązek raportowania powróci, a firmy które nie przeznaczą tego czasu na działanie, będą miały dużo trudniejsze warunki do wdrożenia zmian oraz nadgonienia zaległości.

- Pakiet Omnibus I i dyrektywa „Stop-the-Clock” to nie zatrzymanie zmian, tylko pauza, którą trzeba wykorzystać na przygotowanie. ESG nie polega wyłącznie na raportowaniu – jest modelem zarządzania opartym na firmowych wartościach. Z tegorocznej edycji badania wynika, że działania polskich organizacji są mocno rozwinięte w kontekście środowiskowym, a nieco mniej w zakresie kultury organizacyjnej i ładu korporacyjnego – mówi Iga Pazio, PR & Marketing Director w LeasingTeam Group, pomysłodawczyni i autorka badania.

Wyniki tegorocznego badania i brak dużych zmian względem I edycji wskazują, że firmy w Polsce, które realizują zadania związane ze zrównoważonym rozwojem, nie porzucają tego kierunku. Dojrzałość organizacji jest najlepiej widoczna w firmach o zasięgu międzynarodowym (bądź globalnym) – strategię ESG ma już 34% z nich. Na poziomie ogólnopolskim takim rozwiązaniem może pochwalić się 19% organizacji.

Dominacja „E” w ESG – ale „S” i „G” zyskują na znaczeniu

Badanie pokazuje, że firmy najczęściej koncentrują się na ekologii, tj. polityce zarządzania odpadami (93%) i ograniczeniu zużycia energii (85%). Wynika to zapewne z regulacji prawnych i potrzeby optymalizacji kosztów. Coraz większe znaczenie zyskują też pozostałe obszary ESG: społeczne i związane z ładem korporacyjnym. 89% firm podkreśla szacunek wobec pracowników i troskę o ich dobrostan, a 87% wskazuje na transparentność, otwartą komunikację i odpowiedzialność.

Firmy coraz częściej podkreślają znaczenie szacunku wobec pracowników (89%), transparentności (87%) i odpowiedzialności w zakresie polityki antydyskryminacyjnej i antymobbingowej (84%).

- Szczególnie zaskoczył nas spadek w zakresie działań dotyczących polityki równego wynagradzania: z 73% do 66% w tej edycji. To zastanawiająca różnica, biorąc pod uwagę fakt, że w czasie prowadzonego badania w Polsce toczyła się dyskusja dotycząca krajowych rozwiązań legislacyjnych w zakresie równości i transparentności wynagradzania – dodaje Iga Pazio.

Wnioski z badania są jednoznaczne – ESG przynosi firmom realne korzyści, ale ich pełne wykorzystanie wymaga strategicznego podejścia, zaangażowania kadry zarządzającej i inwestycji.