Rynek pracy w Polsce staje się coraz bardziej wymagający. Badania przeprowadzone przez portal okpraca24.pl wśród specjalistów ds. HR pokazują, że firmy muszą mierzyć się z szeregiem wyzwań, takimi jak oczekiwania płacowe, konkurencja o talenty i rotacja pracowników. Jak polskie przedsiębiorstwa dostosowują się do tych wymagających warunków rynkowych?
Rosnące oczekiwania płacowe i walka o pracowników
Jednym z najczęściej wskazywanych problemów przez specjalistów HR są rosnące wymagania finansowe pracowników. Aż 89% respondentów uważa to za poważne wyzwanie, które może wpływać na stabilność funkcjonowania wielu przedsiębiorstw. Zaledwie 3% badanych stwierdziło, że nie dostrzega takiego problemu w swojej organizacji.
Obecnie wiele firm mierzy się również z problemami kadrowymi. Aż 70% specjalistów ds. HR wskazuje, że konkurencja na rynku pracy staje się coraz bardziej zacięta, co powoduje, że zatrzymanie i przyciągnięcie pracowników staje się wyzwaniem. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że 49% HR-owców odczuwa dotkliwy brak talentów w swoich organizacjach. Co więcej, wielu respondentów zauważa trudności związane z niedostatecznymi kwalifikacjami kandydatów – aż 63% badanych przyznaje, że rekrutacja odpowiednich osób jest poważnym problemem. Ten brak doświadczenia i kwalifikacji, w połączeniu z rotacją, którą za wyzwanie uznało 47% respondentów, sprawia, że sytuacja na rynku pracy staje się coraz bardziej skomplikowana. Do tego dochodzi niskie zaangażowanie pracowników (45% wskazań), co jeszcze bardziej utrudnia utrzymanie wysokiej produktywności. Pracodawcy muszą więc szukać nowych sposobów na skuteczne zarządzanie zasobami ludzkimi, aby stawić czoła tym trudnościom.
– Mamy niełatwą sytuację na rynku. Jak wynika z przeprowadzonych badań, firmom trudno obecnie zatrudnić pracowników, którzy spełnialiby ich oczekiwania. Wielu kandydatów nie posiada odpowiednich kwalifikacji, a sytuację dodatkowo utrudniają wysokie wymagania finansowe nawet wśród nowozatrudnianych osób. Nie oznacza to jednak, że mamy rynek pracownika, ponieważ osobom bez doświadczenia i umiejętności może być trudno znaleźć pracę – mówi Przemysław Rączka, prezes portalu okpraca24.pl. – Należy zdawać sobie sprawę z tego, że z powodu rosnących kosztów życia najmniej zarabiający pracownicy mogą nie być zadowoleni ze swoich płac, z drugiej strony firmy nie mogą stale skokowo podnosić wynagrodzeń. To rodzi napięcia. Stąd rotacja oraz rosnące zjawisko quiet quitting. Mawia się, że u sąsiada trawa zawsze wydaje się bardziej zielona, ale prawda jest taka, że obecnie wiele przedsiębiorstw mierzy się z wyzwaniami wynikającymi z sytuacji gospodarczej. Dlatego nie jest to najlepszy moment na zmianę pracy, zarówno z perspektywy pracodawcy, jak i pracownika.
Jak ponadto wynika z raportu, takie kwestie jak praca zdalna i elastyczne godziny pracy (30% wskazań) oraz zarządzanie międzynarodowym zespołem (21% wskazań) są relatywnie mniejszym problemem w stosunku do presji płacowej oraz problemów kadrowych. Pokazuje to, że obecnie przedsiębiorstwa mierzą się przede wszystkim z trudnościami wynikającymi z obecnych warunków rynkowych, a nie w związku z wewnętrznymi procedurami czy strukturą zatrudnienia.
Działania podejmowane przez firmy
Aby sprostać wyzwaniom, przedsiębiorstwa w ostatnim roku podjęły szereg działań. Z raportu wynika, że aż 86,8% firm zdecydowało się podnieść wynagrodzenia i świadczenia dla swoich pracowników, chcąc w ten sposób nie tylko przyciągnąć, ale i zatrzymać talenty. Drugim krokiem jest inwestowanie w nowe technologie (61,3% wskazań) – modernizacja systemów oraz wdrożenie nowych rozwiązań może zwiększyć efektywność operacyjną przedsiębiorstw. Ponadto 57,5% HR-owców zadeklarowało, że w firmach, w których pracują, wdrożono elastyczne formy pracy, w tym pracę zdalną i elastyczne godziny pracy, co ma na celu podniesienie satysfakcji pracowników i poprawę ich wydajności. W związku z trudnościami w rekrutacji, 51,9% firm zwiększyło nakłady na działania rekrutacyjne, a 56,6% zainwestowało w rozwój i szkolenia pracowników. Mniej niż połowa firm (47,2%) zdecydowała się natomiast na poszerzenie wachlarza benefitów pracowniczych, co pokazuje, że dla wielu organizacji wynagrodzenia i elastyczność pracy były bardziej priorytetowe. Dodatkowo, tylko 4,7% respondentów wskazało inne działania jako znaczące w ciągu ostatniego roku.
Najczęściej brakujące kompetencje kandydatów
Odnosząc się do umiejętności, których najczęściej brakuje kandydatom aplikującym do pracy w firmach, analiza wskazuje, że największy odsetek odpowiedzi dotyczył doświadczenia branżowego – 50% respondentów przyznało, że jest to kluczowa luka w kompetencjach kandydatów. Równie istotnym problemem jest brak umiejętności technicznych, co podkreśliło 49,1% badanych. 47,2% HR-owców wskazało ponadto, że aplikantom brakuje umiejętności analitycznych, takich jak analiza problemów, podejmowanie decyzji czy planowanie strategiczne. Umiejętności miękkie, takie jak komunikacja, zarządzanie zespołem i inne interpersonalne kompetencje, są również często niedostateczne – wskazało na to 45,3% respondentów. Tylko 21,7% HR-owców wskazało natomiast, że problemem kandydatów jest brak specjalistycznych certyfikatów. Pokazuje to, że chociaż kompetencje są ważne, to przede wszystkim powinny być poparte praktycznym doświadczeniem, a nie wynikać wyłącznie z odbytych szkoleń. Pozostałe 12,3% ankietowanych wskazało inne, mniej typowe braki w umiejętnościach kandydatów.
– Polski rynek pracy najbardziej ceni doświadczenie oraz twarde kompetencje. To szczególnie cenna wskazówka dla młodych ludzi, którzy powinni wiedzieć, że nie warto zwlekać z podjęciem pierwszej pracy, nawet jeśli nie jest to od razu etat, ale praktyki, staże, a nawet wolontariat. Warto także świadomie wybierać kierunki studiów, które zapewnią praktyczne umiejętności – podkreśla Przemysław Rączka, prezes portalu okpraca24.pl. – Należy pamiętać, że, zwłaszcza w niestabilnej sytuacji rynkowej, największym atutem pracownika są jego wysokie kwalifikacje. To one, w połączeniu z doświadczeniem, dają pracodawcom pewność, że zatrudniona osoba będzie w stanie sprostać czekającym na nią wyzwaniom zawodowym.
Badanie przeprowadzone przez okpraca24.pl zostało zrealizowane w czerwcu 2024 roku. Objęło specjalistów pracujących na stanowiskach związanych z HR w największych przedsiębiorstwach w Polsce. Badanie zostało zrealizowane pod nadzorem merytorycznym prof. dr. hab. Dariusza Tworzydło z Uniwersytetu Warszawskiego. Okpraca24.pl to ogólnopolski serwis rekrutacyjny, stworzony z myślą o przedsiębiorcach poszukujących pracowników oraz osobach planujących zmiany w karierze zawodowej. Współpracujemy ze środowiskiem naukowym, pozyskujemy wartościowe dane dotyczące zmian na rynku pracy i aktualnych trendów, nawiązujemy kontakty z ekspertami rynku HR.